Formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw

1. Spółki - prawna forma współdziałania większej liczby osób dla łatwiejszego osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego.

  1. osobowe - nie posiadają osobowości prawnej, a podstawą ich istnienia i działalności są wspólnicy. Bezpośrednio prowadzą oni sprawy spółki; ich prawa i obowiązki wobec spółki są równe, oni też ponoszą odpowiedzialność za jej zobowiązania. Majątek spółki stanowi wspólny majątek współników.
    Do spółek osobowych są zaliczane:

    • spółka jawna - zgodnie z definicją kodeksu spółek handlowych to spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową. W odróżnieniu od spółki cywilnej, sp.j. posiada pewne cechy właściwe osobom prawnym - może np. nabywać prawa i zaciągać zobowiązaniapozywać i być pozwaną oraz być uznana za upadłą nie pociągając upadłości wspólników. Podobnie natomiast jak w spółce cywilnej, wspólnicy bezpośrednio prowadzą sprawy spółki i mogą reprezentować ją na zewnątrz, zaś za zobowiązania spółki odpowiadają solidarnie bez ograniczenia całym swoim majątkiem, zarówno spółki, jak i osobistym
    • spółka partnerska - spółka osobowa, utworzona przez wspólników (partnerów) w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przesiębiorstwo pod własną firmą; tego rodzaju spółkę mogą założyć osoby posiadające uprawnienia do wykonywania zawodu m.in.: adwokata, architekta, biegłego rewidenta, brokera ubezpieczeniowego, doradcy podatkowego, księgowego, lekarza, lekarza stomatologa, lekarza weterynarza, notariusza, pielęgniarki, położnej, radcy prawnego, rzecznika patentowego, rzeczoznawcy majątkowego lub tłumacza przysięgłego. Spółka może być zawiązana także w celu wykonywania więcej niż jednego wolnego zawodu
    • spółka komandytowa - spółka mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstaw pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariuszajest ograniczona. Forma ta umożliwia w prosty sposób wyłączenie odpowiedzialności części wspólników (komandytariuszy) za zobowiązania spółki, dzięki czemu jest doskonałą formą pozyskiwania kapitału do przedsięwzięć
    • spółka komandytowo-akcyjna - spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik odpowiada w ograniczony sposób. Zaletą sp. komandytowo-akcyjnej jest możliwość pozyskania kapitału na rozwój firmy bez narażania jej na przejęcie przez konkurencję. Niestety są one obarczone wysokimi kosztami utworzenia oraz późniejszego funkcjonowania
  2. kapitałowe - posiadają osobowość prawną, a swoją działalność opierają nie na wspólnikach, a na kapitale (może to być majątek spółki). Wspólnicy najczęściej nie prowadzą spraw spółki bezpośrednio, lecz poprzez wybrane organy. Spółki kapitałowe są odrębnymi od wspólników osobami prawnymi, a ich majątek jest odrębny od majątku wspólników. Spółki kapitałowe same odpowiadają za swoje zobowiązania.
    Do spółek kapitałowych są zaliczane:

    • spółka akcyjna - rozwinięta forma spółki kapitałowej, której uczestnikami są akcjonariusze, których udziały są wyrażone w akcjach. Podstawą cechą spółki akcyjnej jest wyłącznie majątkowy charakter stosunków między spółką a udziałowcamiWymagany kapitał zakładowy wynosi 100000 zł, minimalny wkład wspólnika 1 grosz. Forma s.a. umożliwia zebranie kapitału od bardzo dużej liczby akcjonariuszy, nie wykluczając zaangażowania w działalność gospodarczą także osób dysponujących bardzo małym kapitałem. Jej utworzenie wymaga jednak wysokich nakładów finansowych i korzystania z profesjonalnej obsługi prawnej.
    • spółka z ograniczoną odpowiedzialnością - uproszczona forma spółki kapitałowej; może być tworzona w każdym celu prawnie dopuszczalnym (nie tylko gospodarczym). Wymagany kapitał zakładowy 5000 zł, minimalny wkład wspólnika 500. Sp. z o.o. może być utworzona przez jedną albo więcej osób, przy czym każdy wspólnik dysponuje liczbą głosów proporcjonalną do wielkości jego udziału, a decyzje w sprawach spółki zapadają większością głosów. Jest to forma organizacyjno-prawna przeznaczona dla dużych i ryzykownych przedsięwzięć; umożliwia zebranie kapitału, jednak pociąga za sobą wysokie koszty związane z jej utworzeniem i funkcjonowaniem
  3. spółka cywilna - typ spółki osobowej, której działalność reaguje kodeks cywilny. Zgodnie z art. 860 §1 k.c., przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów. Wspólnicy prowadzą sprawy spółki bezpośrednio i solidarnie odpowiadają za jej zobowiązania własnym majątkiem, czyli bez ograniczenia. S.c. nadaje się do prowadzenia działalności gospodarczej o stosunkowo niewielkiej skali i w gronie zaufanych osób, np. firmy rodzinnej

2. Przedsiębiorstwa państwowe

3. Spółdzielnie

4. Jednoosobowa działalność gospodarcza

5. Porównanie spółek osobowych i kapitałowych

Cecha wyróżniająca Spółki osobowe Spółki kapitałowe
osobowość prawna nie tak
skład osobowy istotny (trwały) nieistotny (zmienny
majątek spółki wspólny wspólników odrębny spółki
minimalny kapitał spółki dowolny (z wyj. sp.k-a., gdzie powinien wynosić m.in. 50 000 zł) 50 000 zł (sp. z o.o.)
500 000 zł (S.A.)
cechy osobiste wspólników istotne nieistotne
minimalny wkład wspólnika dowolny 500 zł (sp. z o.o.)
1 gr (S.A.)
prowadzenie spraw spółki przez wspólników bezpośrednio (w sp. p. może być powierzone zarządowi) pośrednio
prawa i obowiązki wspólników wobec spółki równe zróżnicowane
odpowiedzialność za zobowiązania spółki wspólnicy spółka
struktura organizacyjna dowolna określona w kodeksie spółek handlowych
liczba wspólników co najmniej dwóch może być jeden

Jedna myśl nt. „Formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw

  1. Wiele osób podejmuje indywidualną działalność, ponieważ:
    -jest to najtańsza i najprostsza forma działalności gospodarczej
    -nie istnieją żadne wymagania kapitałowe
    -wolność i niezależność - samemu można decydować o swojej działalności

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.