Prawo obejmuje zbiór norm ustanowionych lub uznanych przez państwo. Mają one na celu określenie ram swobody działalności podmiotów społecznych i zapewnienie tym podmiotom możliwości podemowania decyzji. Gwarantują także bezpieczeństwo we wzajemnych stosunkach oraz w konkurencji społecznej.

Sankcja normy prawnej jest konsekwencją, jaką ponosi adresat normy prawnej, jeżeli postąpi wbrew dyspozycji normy prawnej (przestępstwo, wykroczenie).

Prawo pracy – gałąź prawa obejmująca ogół regulacji w zakresie stosunku pracy konkretnego pracownika i pracodawcy jako stron stosunku pracy oraz regulacji dotyczących pracodawców i pracowników, układów i sporów, a także partycypacji pracowniczej i dialogu w zbiorowych stosunkach pracy.

W systemie prawa pracy podstawowym aktem prawnym regulującym wzajemne prawa i obowiązki stron stosunku pracy jest kodeks pracy.

Zasady pracy są następujące:

• Każdy ma prawo do swobodnie wybranej pracy.
• Nawiązanie stosunku pracy oraz ustalenie warunków pracy i płacy wymaga zgodnego oświadczenia woli pracownika i pracodawcy.
• Pracownicy mają równe prawa z tytuły jednakowego wypełniania takich samych obowiązków; jakakolwiek dyskryminacja w zatrudnieniu jest niedopuszczalna.
• Pracownik ma prawo do godziwego wynagrodzenia za pracę i prawo do wypoczynku.
• Pracodawca jest zobowiązany szanować godność i inne dobra osobiste pracownika.
• Pracodawca musi zapewnić pracownikom bezpieczne i higieniczne miejsce pracy oraz, stosownie do możliwości i warunków, zaspokoić bytowe, socjalne oraz kulturalne potrzeby pracowników.
• Pracodawca jest zobowiązany ułatwiać pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych.
• Pracodawcy i pracownicy w celu reprezentacji i obrony swoich praw i interesów mają prawo tworzyć organizacje oraz przystępować do tych organizacji, np. związków zawodowych
• Pracodawcy i pracownicy mają obowiązek zachować w sekrecie tajemnice firmy.

Nadzór i kontrolę przestrzegania prawa pracy przeprowadzają:

• Państwowa Inspekcja Sanitarna,
• Państwowa Inspekcja Pracy,
• Główny Inspektorat Pracy,
• Okręgowe (Wojewódzkie) Inspektoraty Pracy (16).

Umowę o pracę zawiera się:

• na okres próbny (max. 3 m-ce)
• na czas nieokreślony
• na czas określony (za 3-cim razem powinna być zawarta na czas nieokreślony)
• na zastępstwo
• na czas wykonywania określonej pracy

Rozwiązanie umowy o pracę następuje:

• na mocy porozumienia stron
• za wypowiedzeniem
• bez wypowiedzenia
• z upływem czasu, na który była zawarta
• z dniem ukończenia pracy, gdy umowa została zawarta w celu wykonania tej pracy

W domu

1. Ze strony internetowej Państwowej Inspekcji Pracy wypisz kilka zadań tej instytucji.

Zadania Państwowej Inspekcji Pracy określa Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (DzU 2007 nr 89 poz. 589). Jej przykładowe zadania to:

• nadzór i kontrola przestrzegania przepisów prawa pracy
• kontrola legalności zatrudnienia i wynikających z tego obowiązków
• nadzór nad spełnianiem norm europejskich w zakresie zatrudnienia pracowników
• podejmowanie działań polegających na zapobieganiu i ograniczaniu zagrożeń w środowisku pracy
• współdziałanie z organami ochrony środowiska w zakresie kontroli przestrzegania przez pracodawców przepisów o przeciwdziałaniu zagrożeniom dla środowiska
• kontrola przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
• opiniowanie projektów aktów prawnych z zakresu prawa pracy
• współpraca z urzędami państw Unii Europejskiej odpowiedzialnymi za nadzór nad warunkami pracy i zatrudnienia pracowników